Ο φόβος της απόρριψης
Της Νάνσυ Ζαχοπούλου
Η απόρριψη είναι μία βασική έννοια στην ζωή μας, τόσο γιατί σίγουρα σε κάποια στίγμη την έχουμε εισπράξει όσο και γιατί οι ίδιοι έχουμε αποδόσει. Αυτό είναι συνέπεια της ατομικής ελευθερίας και του δικαιώματος επιλογής που έχουμε ως μέλη του κοινωνικού συνόλου.
Οι αρνητικές σκέψεις που δημιουργεί ο φόβος της απόρριψης συχνά ακινητοποιούν το άτομο σε ένα φαύλο κύκλο σκέψεων και συναισθημάτων. Μέσα σε αυτόν τον κύκλο, το άτομο αυτοαπορρίπεται πριν κάνει κανενός είδους προσπάθεια. Μένει στάσιμο, αποσύρεται στα αρνητικά συναισθήματα και τα μετατρέπει σε ανασφάλειες. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η έλλειψη αυτοπεποίθησης κυριεύουν το μέσα του. Ταυτόχρονα δυσκολέυεται να πάρει κάθε ρίσκο που θα βοηθούσε στην αμφισβήτηση των δεδομένων που έχει εδραιώσει το ίδιο το άτομο στον ευατό του, μέσα από τον φόβο ότι θα τον απορρίψουν.
Αυτό το έντονο και δυσάρεστο συναίσθημα είναι κάτι που το συναντάμε πιο συχνά από ότι νομίζουμε. Αρχικά, μπορεί να βρεθεί σε σχέσεις όλων των ειδών, όπως οι φιλικές,οι ερωτικές και στη πιο συμαντική από όλες,αυτή του γονιού με το παιδί. Μεγαλύτερες πιθανότητες εκδήλωσης, έχουν οι αδύναμοι χαρακτήρες που νιώθουν πως δεν ανήκουν σε ένα σύνολο ή σε μία ομάδα, για αυτό αισθάνονται χαμένοι και ψάχνουν μία μόνιμη επιβαιώση.
Πολύ σημανικός θεωρείται ο φόβος του παιδιού από τον γονέα. Όταν ένα παιδί μικρής ηλικίας νιώσει ότι ο γονιός του το παραμελεί και το απορρίπτει, φοβούμενο πως αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί, τότε προσπαθεί με κάθε τρόπο να τραβήξει την προσοχή. Όλο αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα της απόρριψης αποτελεί στρεσογόνο παράγοντα για ένα παιδί. Για αυτόν τον λόγο μπορεί να αρχίσει να κάνει αταξίες, να πειράζει και να χτυπάει άλλα παιδάκια στο σχολείο ή στις παιδικές χαρές που πάει για παιχνίδι,ακόμα και να παραμελεί τα μαθήματά του ή να αισχρολογεί. Η παιδική ηλικία είναι καταλυτικός παράγοντας για έναν άνθρωπο, γιατί παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο σε μία τέτοια κατάσταση. Τα παιδικά τραύματα είναι που δημιουργούν τα πιο βαθιά και ριζωμένα προβλήματα στον ψυχισμό ενός ατόμου. ΄Αρα ένα παιδάκι που το έχει βιώσει αυτό, είναι πολύ πιθανό να συνεχίσει να πορεύεται με τον τρόπο αυτό και στην ενήλικη ζωή του,δημιουργώντας προβληματικές και δυσλειτουργικές σχέσεις. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι ακόμα και τα άτομα με φυσιολογική παιδική ηλικία δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν κάτι ανάλογο στο μέλλον. Είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν ένα τέτοιο συναίσθημα, όπως ένας άσχημος χωρισμός ή μία αποτυχία στην δουλεία. Φυσικα, όμως είναι κάτι που αντιμετωπίζεται.
Στις φιλικές σχέσεις τα άτομα ανησυχούν μήπως οι φίλοι τους, που για αυτούς θεωρούνται σημαντικοί άνθρωποι στην ζωή τους, τους απορρίψουν επειδή είναι λίγο διαφοροποιημένοι. Αυτή η φοβία οδηγεί σε πράξεις, που υπό άλλες συνθήκες δεν θα υλοποιούνταν ποτέ. Βεβαια,σημαντικό ρόλο σε αυτή την σχέση παίζει η ηλικία, γιατί αλλιώς διαχειρίζεται μία απογοήτευση ένας έφηβος και αλλιώς ένας ώριμος ενήλικας. Κατά την διάρκεια της εφηβείας τα άτομα είναι πολύ πιο επιρρεπή σε παρορμητικές ή ακόμα και παραβατικές συμπεριφορές, όπως τα ναρκωτικά,η βία,οι συμμορίες, προκειμένου να ενταχθούν σε μία σχέση είτε φιλική,είτε ερωτική ή ακόμα και σε μία ομάδα που την δεδομένη χρονική στιγμή την θεωρούν ιδανική για αυτούς.
Οι έφηβοι ανέκαθεν ακολουθούσαν την μόδα της επόχης για να είναι μέσα σε όλα, να νιώθουν δημοφιλείς ακόμα και να τους σέβονται.Τα αγόρια μπλέκουν εύκολα σε καυγάδες με σκοπό να εντυπωσιάσουν το πλήθος κόσμου που βρίσκεται τριγύρω τους. Δεν είναι και λίγες οι φορές που προκαλούν έναν καυγά και ας ξέρουν πως οι χαμένοι θα έιναι οι ίδιοι. Το μόνο που θέλουν εκείνη την στιγμή είναι να γίνουν αποδεχτοί ή να κάνουν το αντίθετο φύλλο να τους προσέξει.Τα κορίτσια επειδή είναι και από την φύση τους ευαίσθητα, δεν είναι τόσο ανοιχτές σε προκλήσεις βίας,αλλά για να αισθανθούν και οι ίδιες αποδεχτές πλαγιάζουν με πολλά αγόρια, πιστεύοντας πως αυτό θα τις κάνει να φαίνονται εντάξει προς την κοινωνία. Όμως,δεν είναι λίγες φορές που αυτές οι συμπεριφορές έχουν φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Φόβο απόρριψης μπορεί συχνά πυκνά, να νιώσει ο ένας εκ των μελών της ερωτικής σχέσης και με τον τρόπο αυτόν κατά πάσα πιθανότητα ''ωθείται'' από τον κυρίαρχο της σχέσης σε ενέργειες τις οποίες ίσως να μην τις εγκρίνει,αλλά για να μην χάσει τον σύντροφο, προβαίνει σε αυτές. Αυτές οι πράξεις μπορεί να σχετίζονται με την προσωπικότητα, τις προτιμήσεις, τα χόμπι, ακόμα και την σεξουαλικότητα. Στις μέρες μας, ο κόσμος αλλάζει ερωτικούς συντρόφους σαν τα πουκάμισα. Αυτό το κάνει είτε για να νιώσει ποθητός, είτε για να ικανοποιήσει τον εγωισμό του. Κύριος παράγοντας για πράξεις σαν αυτές είναι η έλλειψη αυτοπεποίθησης και η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτά τα δύο έχουν εισχωρήσει βαθιά μέσα στο υποσυνήδειτο του ανθρώπου και σε κάθε ερωτική σχέση ξανά βγαίνουν στην επιφάνεια με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Η μοναξιά όταν περικυκλώνει τους ανθρώπους, τους θολώνει το μυαλό,δεν βλέπουν καθαρά και χρησιμοποιούν τα άλλα άτομα ως σκεύη ηδονής, για να καταπολεμήσουν αυτό το αίσθημα. Έτσι, το ''χρησιμοποιημένο'' άτομο βιώνει την απογοήτευση σε κάθε της έκφανση και κατακλύζεται από θυμό, πίκρα, ανασφάλεια, αίσθηση προδοσίας-απόρριψης και απώλεια ελέγχου.
Τέλος, για να ξεπεραστεί η φοβία αυτή είναι απαραίτητο ο κάθε άνθρωπος πρώτα να αποδεχτεί τον ευατό του, ώστε να τον αποδεχτούν και τα ατόμα,τα οποία συναναστέφεται. Η ομορφιά πηγάζει από τον εσωτερικό κόσμο και τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Η εξωτερική ομορφιά με την πάροδο του χρόνου θα χαθεί για αυτό είναι απαραίτητο να αγαπάς τον ευατό σου με κάθε αρνητικό και θετικό του στοιχείο. Ακόμα και τα μειονεκτήματα γίνονται πλεονεκτήματα αρκεί να υπαρχεί πίστη και θέληση. Όλα αυτά μπορούν να συμβούν με μία αρκετά μεγάλη δόση αισιοδοξίας σε βάση.
